Η σταφίδα είναι το αποξηραμένο σταφύλι και στην Ελλάδα αποτελεί ένα πολύ διαδεδομένο και υγιεινό σνακ. Στην Κρήτη για παράδειγμα, η σταφίδα, ο μούστος και το μέλι, αποτελούν τις τρεις πιο σημαντικές γλυκαντικές ύλες.
Τα σταφύλια ως φρούτα αλλά και με την αποξηραμένη τους μορφή ήταν γνωστά από την αρχαιότητα. Υπάρχουν αναφορές σε αρχαία κείμενα, καθώς υπήρχε και η παροιμία “ανθρώπου γέροντος ασταφίς η κεφαλή”, όπου παρομοιάζεται η κατάσταση του προσώπου ενός ηλικιωμένου με μία σταφίδα.
Υπάρχουν δύο είδη σταφίδας στον ελλαδικό χώρο: η άσπρη ή πιο γνωστή ως σουλτανίνα και η μαύρη.
Σουλτανίνα
Η σουλτανίνα είναι η ποικιλία αμπελιού που δίνει μια εκλεκτή ποιότητα επιτραπέζιων σταφυλιών, που είναι μεγάλα, με ανθεκτική σάρκα και χωρίς κουκούτσια. Ωριμάζει συνήθως προς τα τέλη Ιουλίου-αρχές Αυγούστου. Το όνομά της είναι ιταλικό και πιθανότατα να έχει προέλθει από το γεγονός ότι αυτή η ποικιλία εισαγόταν από τον Σουλτάνο. Άλλοι θεωρούν ότι πήρε το όνομά της από την περιοχή της καταγωγής της ποικιλίας, το “Σουλτανιέ” του βορείου Ιράν (12ο αιώνα) και διαδόθηκε στη Μικρά Ασία. Η σταφίδα αυτή έφτασε στην Ελλάδα το 1838 μέσω της Σμύρνης, ενώ αυξήθηκε ιδιαίτερα μετά το 1922 και ειδικά στην περιοχή της Κρήτης. Η Ελλάδα είναι 5η στην παγκόσμια παραγωγή σουλτανίνας.
Η σουλτανίνα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνταγές για κέικ (κέικ με σταφίδες και ελαιόλαδο), σε στρούντελ, σε γλυκά αλλά μπορεί και να καταναλωθεί σκέτη ως σνακ.
Μαύρη
Στην Ελλάδα, η πιο γνωστή ποικιλία μαύρης σταφίδας είναι η κορινθιακή. Οι παραγωγοί συλλέγουν τον καρπό της μαύρης σταφίδας τον Αύγουστο και τον αφήνουν να αποξηρανθεί στα αλώνια (υπαίθριοι χώροι). Έπειτα από περίπου 8 ημέρες, ανάλογα πάντα με τον καιρό, τη γυρίζουν από την άλλη μεριά ώστε να αποξηρανθεί. Μετά από λίγες μέρες, συνήθως 3, βγάζουν τη ρώγα από το κοτσάνι και την πηγαίνουν για επεξεργασία, όπου απορρίπτονται όλα τα ξένα σώματα και ξεχωρίζουν τις χοντρές από τις ψιλές ρώγες.
Τα οφέλη της σταφίδας
Η σταφίδα είναι ένα αρκετά θρεπτικό τρόφιμο που παρέχει επαρκείς ποσότητες βιταμινών, μετάλλων, φαινολών, ιχνοστοιχείων, φρουκτόζης και γλυκόζης ανάλογα με τις θερμίδες που αποδίδουν.
- Ενισχύει το ανοσποιητικό σύστημα με τις αντιοξειδωτικές και αντιγηραντικές ιδιότητες.
- Περιέχει φυτικές ίνες που βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου και μειώνουν τη χοληστερίνη.
- Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο, οπότε βοηθά στην καταπολέμηση της αναιμίας.
- Περιέχει βιταμίνες Α και Β που βοηθούν στην όραση, την ανάπτυξη, το μεταβολισμό αλλά και την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Έτσι βελτιώνει τη μνήμη, βοηθά στη συγκέντρωση και ανεβάζει τη διάθεση.
- Περιέχει σελήνιο που προστατεύει από καρδιαγγειακές παθήσεις.
- Μειώνει την ανάπτυξη μικροβίων στη στοματική κοιλότητα προλαμβάνοντας την ανάπτυξη της τερηδόνας χάρη στο ελαϊκό οξύ.
Πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο λόγω των θερμίδων της όταν καταναλώνεται σε μεγάλη ποσότητα.
