Το ταχίνι είναι πάστα από σουσάμι που παραδοσιακά είναι ψημένο, τριμμένο και ξεφλουδιασμένο.
Το συναντάμε κυρίως στις κουζίνες της ανατολικής Μεσογείου όπως στην ελληνική, της Μέσης Ανατολής, της Τουρκίας και της Βόρειας Αφρικής.
Από τις πιο γνωστές χρήσεις του είναι για την παρασκευή χαλβά, ντιπ, χούμους και μπάμπα γκανούς.
Η λέξη προέρχεται πιο πιθανά από την αραβική γλώσσα που μέσω των χριστιανών μεταναστών στην αρχή του 20ου αιώνα από τη Μέση Ανατολή μετέφεραν με την ονομασία τέλη 1930 το ταχίνι εμφανίζεται στα αγγλικά.
Ιστορία
Η πρώτη αναφορά του σουσαμιού είναι σε σφηνοειδή γραφή και χρονολογείται εδώ και περίπου πριν από 4000 χρόνια αφού περιγράφεται η προσφορά του κρασιού από σουσάμι στους θεούς. Ο Ηρόδοτος αναφέρει την καλλιέργεια του σουσαμιού στην περιοχή του Τίγρη και του Ευφράτη όπου χρησιμοποιήθηκε ως πηγή ελαίου. Το ταχίνι όμως αναφέρεται ως συστατικό σε συνταγή σε ένα ανώνυμο Αραβικό βιβλίο μαγειρικής του 13ου αιώνα, ενώ η πάστα από σουσάμι αποτελεί συστατικό και σε ορισμένα κινέζικα, κορεατικά, ιαπωνικά πιάτα και ινδικά πιάτα.
Παρασκευή
Οι σπόροι του σουσαμιού εμποτίζονται στο νερό και έπειτα συνθλίβονται. Διαχωρίζονται έτσι με αυτόν τον τρόπο οι πυρήνες από το πίτουρο. Εμποτίζονται έπειτα σε θαλασσινό νερό όπου ο φλοιός βυθίζεται. Οι πυρήνες που παραμένουν στην επιφάνεια, ψήνονται και αλέθονται, παράγοντας έτσι το ταχίνι.
Γαστρονομία
Το ταχίνι όπως είπαμε και παραπάνω συναντάται με πολλές και διαφορετικές χρήσεις σε διάφορες μεσογειακές και μεσανατολικές κουζίνες είτε στη μαγειρική είτε στη ζαχαροπλαστική. Στην ελληνική κουζίνα χρησιμοποιείται με πολλούς τρόπους όπως στο ψωμί, είτε μόνο του είτε με μέλι ή μαρμελάδα. Βάζα με ταχίνι και μέλι ή με κακάο ή με σοκολάτα είναι έτοιμα στα ράφια των ντελικατέσεν. Αποτελεί το πιο βασικό συστατικό για ένα είδος χαλβά (το λεγόμενο του μπακάλη), αλλά και για την παρασκευή ντιπ, βινεγκρέτ, ταχινόσουπας, νηστίσιμης καρυδόπιτας αλλά και παγωτού. Η ταχινόσουπα και η νηστίσιμη καρυδόπιτα είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς συνταγές κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής πριν το Πάσχα.
Στην κυπριακή κουζίνα, το ταχίνι ονομάζεται και τασιή. Στην Κύπρο, το χρησιμοποιούν ως ντιπ για το ψωμί και στην πίτα στο σουβλάκι αντί για το τζατζίκι, ενώ φτιάχνουν και τη γλυκειά ταχινόπιτα.
Φυσικά, το ταχίνι χρησιμοποιείται ακόμη για παράδειγμα για την παρασκευή χούμους, μπάμπα γκανούς, σάλτσα για το λαχματζούν και ως ντιπ για φαλάφελ !
Διατροφική αξία
Το ταχίνι είναι μια υπερ-τροφή (super food) αφού προέρχεται αποκλειστικά από αλεσμένο σουσάμι και διατηρεί όλα τα θρεπτικά στοιχεία του.
Το σουσάμι συμβάλλει στην καλή λειτουργία του οργανισμού και έχει μεγάλη θρεπτική αξία καθώς περιέχει πολλές βιταμίνες, υδατάνθρακες με τη μορφή φυτικών ινών, πολλά μέταλλα και ιχνοστοιχεία όπως ασβέστιο, σίδηρο, κάλιο, ψευδάργυρο, φώσφορο, μαγνήσιο κ.α. Από την άλλη περιέχει ελάχιστα κορεσμένα λιπαρά.
Αυτή η διατροφική αξία το καθιστά χρήσιμη προσθήκη για όσους ακολουθούν χορτοφαγική ή αυστηρή χορτοφαγική (vegan) διατροφή καθώς μπορεί να υποκαταστήσει τις ζωικές πρωτεΐνες.
